किन हुन्छ निमोनिया, कसरी बच्ने यसबाट : डा. सन्तोष पोखरेल
‘निमोनया’ भन्नाले व्यक्तिको श्वासप्रश्वासको तल्लो भाग फोक्सोमा भएको किटाणुको संक्रमण भन्ने बुझिन्छ । निमोनिया पनि ब्याक्टेरियल र भाइरल गरी २ किसिमका रहेका छन् । भाइरल निमोनिया भने प्रायजसो बढी र साझा रुपमा देखा पर्ने निमोनियामध्ये एक हो । जिवाणुहरुको संक्रमणको तथा विशेष गरेर वयस्कहरुमा देखापर्ने निमोनियालाई ब्याक्टेरियल निमोनिया भनिन्छ भने भाइरल निमोनिया प्रायजसो धुलो, धुवाँ तथा प्रदुषित वातावरणका कारण लाग्ने गर्छ । यस निमोनियाले प्रत्यक्ष रुपमा बिरामीको फोक्सोमा असर पु¥याउँछ । यसका साथै किटाणुहरु चिसोमा बढी सक्रिय रहने भएकाले चिसोलाई पनि यसको संक्रमणको अर्काे कारक तत्व मान्न सकिन्छ । विशेष गरेर ६० वर्ष कटेका वृद्ध उमेर समूह र २ महिनादेखि २ वर्षसम्मका बालवालिकाहरुमा यो निमोनियाको जोखिम उच्च रहन्छ ।
निमोनियाको संक्रमणले बिरामीको शरीरको तल्लो तथा माथिल्लो भागमा असर पु¥याउने भएकोले यसले उनीहरुको निकट भविष्यमा समेत असर पु¥याउने सम्भावना प्रबल रहन्छ । तसर्थ कुनै पनि व्यक्तिले आफू तथा आफ्ना बालवालिकालाई निमोनियाको संक्रमण हुन नदिन विशेष रुपमा ध्यान दिनु पर्दछ ।
निमोनियाका लक्षण
श्वास फेर्दा वा खोक्दा छाती दुख्नु
वृद्ध व्यक्तिहरुमा मानसिक स्थितीमा परिवर्तन देखा पर्नु
रुघा तथा खोकी लाग्नु पसिना तथा ज्वरो आई शरीर काप्नु
थकान महसुस हुनु
घ्यारघ्यार हुनु झाडाबान्ता हुनु
शरीरको तापक्रममा कमी आउन ु(विशेष गरेर वृद्धहरुमा)
रोकथाम तथा उपचार निमोनिया हुन नदिन सर्वप्रथम हामीले स्वस्थ्य जीवनशैली अपनाउनुपर्छ । आफ्नो वरपरका वातावरण पनि स्वच्छ राख्नु पर्दछ । धुलो, धुवाँ तथा चिसोबाट बची धुम्रपानबाट पनि टाढै रहनु पर्दछ । यसका साथै बालवालिकाको हकमा भने हामीले उनीहरुलाई चिसो तथा धुलोहरुमा बढी खेल्न दिनु हुँदैन । उनीहरुको सरसफाइमा विशेष ध्यान राखी उनीहरुलाई गुन्द्री, सुकुल तथा गलैंचाहरुबाट आउने धुलो धुवाँबाट समेत टाढै राख्नुपर्दछ । र, यससँगसँगै कुनै पनि व्यक्ति वा बालवालिकामा ज्वरो तथा रुघाखोकी देखा परेमा हेलचेक्रयाँइ नगरी तुरुन्त सम्बन्धित चिकित्सकको परामर्श लिनुपर्दछ ।
Source :प्रस्तुतीः सृजना मगर थप पढनुहोस: https://www.healthaawaj.com