सचेत रहौं ! काठमाडौंको वायुमा क्यान्सर, हृदयाघात, मस्तिष्कघात गराउने कण भेटियो
उपत्यकाको वायुमण्डलमा हानीकारक रसायनहरुको मात्रा प्रशस्त भेटिन थालेको छ ।
उपत्यकाका ६ स्थानमा राखिएका वायु प्रदुषण मापक यन्त्रहरुको रिपोर्ट हेरौं । भैंसेपाटी क्षेत्रमा अहिले करिब ५० माइक्रोग्राम धुलो देखिन थालेको छ । वीरेन्द्र सैनिक स्कुल आसपासको क्षेत्रमा त त्यो ७९ माइक्रोग्रामसम्म पुगेको छ ।
शंखपार्क इलाकामा ५६ र रत्नपार्कमा ३० माइक्रोग्राम हाराहारीमा देखिएको छ, धुलो ।
ती यन्त्रहरुले दिने रिपोर्टबाट काठमाडौं खाल्डोमा वायु प्रदुषण कुन स्तरमा छ भन्ने बुझ्न सकिन्छ ।
वायु गुणस्तरसम्बन्धी मापदण्ड, २०६९ अनुसार धुलो ४० माइक्रोग्राम -पीएम-२.५) भन्दा बढी हुनु हुँदैन । काठमाडौंमा वषर्ायाममा त्यो पाँच माइक्रोग्राममा सीमित रहन्छ ।
विश्व स्वास्थ्य संगठनको मापदण्ड छ, शहरी क्षेत्रमा २५ माइक्रोग्रामभन्दा बढी धुलो हुनु हुँदैन ।
काठमाडौंमा भने अहिले नै चार गुणा हाराहारीमा वायु प्रदुषण बढिसकेको छ ।
काठमाडौंमा कात्तिक पहिलो सातादेखि प्रदुषणको मात्रा उकालो लाग्छ, जुन माघ पहिलो सातासम्म उच्च रहन्छ । अर्को वषर्ायाम शुरु नभएसम्म अर्थात् जेठ अन्तिम सातासम्म उपत्यकामा धुलो र धुवाँको सघनता रहन्छ ।
सवारी साधन यही गतिमा बढ्ने र ईंटाभट्टाबाट निस्किने विषाक्त धुवाँ अहिलेकै मात्रामा कायम रहे काठमाडौं पनि भारतको राजधानी शहर नयाँदिल्लीजस्तै हुने तुलाधरको ठम्याइ छ । वायु प्रदुषणका कारण बाक्लो तुवाँलो लाग्न थालेपछि नयाँदिल्लीका बिद्यालयहरु नै बन्द गर्नु परेको थियो, एक साताअघि मात्र ।
काठमाडौंको धुलो- बालबालिकाको बुद्धि विकासको बाधक
नेपाल स्वास्थ्य अनुसन्धान परिषद्का सदस्य-सचिव खेमबहादुर कार्कीका अनुसार धुवाँ र धुलोका कारण गर्भमा रहेका शिशुलाई पनि असर पुग्छ ।
दुई दशमलव पाँच माइक्रोग्रामभन्दा साना कणमा रसायनको मात्रा उच्च रहन्छ, जसले बालबालिकाको मस्तिष्क विकासमा पनि असर पुर्याउँछ ।