२८ हजार मेगावाट क्षमताका विद्युत आयोजना, कुन प्रदेशमा कति मेगावाट ?
काठमाडौँ । प्रदेशको आर्थिक सबलता र स्वावलम्बनको विषय उठिरहँदा दुई नम्बर बाहेकका प्रदेशले जलविद्युतलाई संभावित स्रोतको रुपमा चर्चा गरिरहेका छन् । संघीय सरकारको नीति र योजनाअनुसार निजी क्षेत्र सक्रिय भयो भने जलविद्युत मुलुककै समृद्धिका लागि महत्वपूर्ण स्रोत हो । निर्माणाधिन योजना हेर्दा १० बर्षमा १५ हजार मेगावाट जलविद्युत उत्पादन गर्ने लक्ष्य धेरै महत्वकांक्षी पनि लाग्दैन ।
मुलुकभर २८ हजार मेगावाट बढी क्षमताका जलविद्युत आयोजना निर्माणको चरणमा छन् । विद्युत विकास विभागले १३ हजार ९ सय ५० मेगावाट क्षमताका आयोजनालाई सर्वेक्षण र ४ हजार ४ सय ३० मेगावाट आयोजनालाई उत्पादनको अनुमति दिएको छ । उत्पादन अनुमति दिइएका अधिकांश आयोजनामा निजी क्षेत्रको लगानी छ ।
नेपाल विद्युत प्राधिकरणले विद्युत् खरिद सम्झौता (पीपीए)का लागि समेत प्रतिक्षामा रहेका ती आयोजना सहज वातावरण बन्ने बित्तिकै निर्माणको तयारीमा छन् । यस्तै, सरकारको ‘बास्केट फण्ड’ मा ३ हजार २ सय ४० मेगावाट क्षमताका आयोजना छन् ।
कुन प्रदेशमा कति संभाव्यता ?
– प्रदेश– १ः १२ हजार ९ सय ५३ मेगावाट
– प्रदेश– २ः २ सय मेगावाट
– प्रदेश– ३ः १२ हजार ६ सय ३१ मेगावाट
– गण्डकी प्रदेश : १० हजार २ सय २८ मेगावाट
– प्रदेश– ५ः १४ हजार ३० मेगावाट
– कर्णाली प्रदेशः ११ हजार ८ सय ३ मेगावाट
– सुदूरपश्चिम प्रदेशः १८ हजार १ सय ४९ मेगावाट
कुन प्रदेशमा कति पिपिए ?
–प्रदेश– १ः २ हजार १ सय ३२ मेगावाट
–प्रदेश– २ः १८ मेगावाट
–प्रदेश– ३ः २ हजार ८ सय ६१ मेगावाट
–गण्डकी प्रदेशः ३ हजार ३ सय ७३ मेगावाट
–प्रदेश–५ः ३६ मेगावाट
–कर्णाली प्रदेशः ६ सय ४२ मेगावाट
–सुदूरपश्चिम प्रदेशः २ सय ४८ मेगावाट
सरकारले अध्ययन गरेका आयोजनाको क्षमता १ हजार २ सय ९४ मेगावाट र अध्ययन जारी राखेको आयोजनाको क्षमता ५ हजार ९ सय ९ मेगावाट छ । यी सबै आयोजनाको जडित क्षमता २८ हजार ८ सय २३ मेगावाट हुन्छ । ऊर्जा मन्त्रालयका अनुसार महाकाली नदी बेसिनमा ६ हजार, कर्णाली, बबई र राप्ती नदी बेसिनमा २५ हजार, वाग्मती र गण्डकी नदी बेसिनमा २५ हजार, कोशी, कन्काई र कमला नदी बेसिनमा २५ हजार मेगावाट क्षमताका आयोजना छन् ।